Tussenjaar tip 1: Spring niet in het diepe

Een groeiend aantal jongeren doet een tussenjaar. Soms is dat bewust gekozen. Soms ook ‘overkomt’ het je. De komende weken ga ik dieper in op de tien tips voor een tussenjaar, ontwikkeld door scholieren, studenten en tussenjaar-deskundigen. Hierbij tussenjaar tip 1: Spring niet in het diepe. Er volgen nog 9 tips.

Er zijn ongelooflijk veel keuzemogelijkheden. Op zich een goede zaak. Maar ook lastig om een goede keuze te maken.

Bewust kiezen voor een tussenjaar?

Scholieren en studenten kiezen soms bewust voor een tussenjaar. Voor het examen hebben ze hard gewerkt, en nu zijn ze geslaagd. Maar voor veel zaken hebben ze de afgelopen maanden geen tijd en aandacht gehad. Of studenten hebben flink geblokt om hun bacheloropleiding af te ronden. Maar ontdekken dan dat er de afgelopen jaren weinig ruimte is geweest voor ontspanning. Of om na te denken over jezelf. Deze jongeren kiezen bewust voor een tussenjaar om even ‘tot zichzelf’ te komen.

‘Ik ben blij dat ik mijn studie heb afgerond. Maar veel tijd voor andere dingen heb ik niet gehad. En er is natuurlijk meer in het leven dan alleen studeren, studeren, studeren. Nu heb ik een adempauze nodig. Ruimte om ook met andere zaken bezig te zijn’, Merel.

‘Gedwongen’ om een tussenjaar te nemen

Er zijn ook jongeren die min of meer per ongeluk in een tussenjaar zijn beland. Ze zijn enthousiast begonnen aan een studie, maar ontdekken na enkele weken of maanden, dat deze studie toch niet de goede is. Studenten voelen aankomen dat ze hun Bindend Studieadvies niet gaan halen en stoppen met de studie. Met deze studenten heb ik soms medelijden. Ze beginnen enthousiast aan iets en moeten dan concluderen dat ze een ‘fout’ hebben gemaakt. Maar ieder nadeel heeft zijn voordeel. Ik zie vaak dat deze studenten veel geleerd hebben van hun ‘vergissing’. Nu zitten ze wel in een tussenperiode, een soort tussen’jaar’. Wat ga je hierna doen? Een nieuwe studie? Of dezelfde studie nog eens proberen? Of werken?

Twijfel

Jongvolwassenen die kiezen voor een tussenjaar twijfelen soms over de toekomst. Ze weten nog niet of ze willen studeren. Of ze willen wel studeren maar weten nog niet wat. Of ze willen na hun studie wel gaan werken, maar weten nog niet goed in welke sector. Ze hebben energie gestopt in het halen van hun (studie)doelen en zijn al dan niet ‘geslaagd’. Studenten hebben soms hun bacheloropleiding afgerond. Gaan ze nog een master doen? En zo ja welke dan? Wat nu?
Toekomstkeuzes maken is ingewikkeld. Dat kost tijd. En kun je niet altijd goed combineren met een examen of studie halen. Ik vergelijk het wel eens met een wielrenner.

‘Stel je doet mee aan de Tour de France. Dan moet je focus zijn om zo goed mogelijk te fietsen, liefst winnen. Je gaat dan niet nadenken over wat je ná de Tour de France doet. Dan presteer je niet. Dat nadenken komt weer na de race.’

Twijfelen is niet fijn. Je wil natuurlijk veel liever weten wat je wil. Ouders hebben er ook moeite mee als ze zien dat hun kind twijfelt. Sommige ouders vullen die toekomst liever in voor hun  kind: ‘Kijk eens naar die of die studie? Dat lijkt me echt iets voor jou!’ of ‘ Met economie kun je nog alle kanten op.‘ Nog een goedbedoelde tip: ‘Ga eens kijken op de universiteit van Amsterdam, ik heb daar zelf een geweldige tijd gehad.’ Dit soort adviezen heb ik als moeder ook gegeven. Soms te opdringerig. Niet slim. Want een jongere moet zélf ontdekken hoe zijn toekomst eruit ziet. ‘Zomaar in het diepe springen’ werkt niet.

Te weinig nagedacht over de studiekeuze

De studie-uitval in het hoger onderwijs is hoog. Een flink deel van de eerstejaars stopt met de studie. De helft van die uitvallers zegt dat ze ook te weinig hebben nagedacht over de studie. En als ze dan studeren merken ze dat de studie anders was dan ze dachten. Dat ze toch niet zo gemotiveerd zijn.
Een toekomstkeuze maken kost energie. En tijd. En rust. Daarom tussenjaar tip 1: Denk heel goed na over jezelf en wat je verwacht van je toekomst.

Tussenjaar tip 1: Begin niet ‘zomaar’ ergens aan, maar onderzoek

Kiest een jongere voor studeren? Dan is het belangrijk minimaal vier Open Dagen te bezoeken. Liefst bij verschillende instellingen en verschillende opleidingen. Na deze Open Dagen adviseer ik minimaal vier meeloopdagen mee te maken. Op sommige hogescholen en universiteiten kun je ‘proefstuderen’. Zoek contact met studenten die al op de opleiding van je mogelijke keuze zitten. Hoe denken zij over de opleiding? Controleer de kwaliteit van de opleidingen die je bezoekt en lees vooral de studiebijsluiter. Kies je voor een tussenjaar, dan heb je ook tijd voor (vrijwilligers)werk of een snuffelstage in de sector die je interessant vindt.

Tussenjaar tip 1: Spring niet in het diepe

Het is niet zo makkelijk om een tussenjaar te hebben. Een paar maanden, of zelfs een jaar zélf invulling geven aan je leven lijkt heerlijk, maar velen hebben daar ook moeite mee. Er zullen zeker ook ‘dips’ komen, twijfel, spijt. Ook tussenjaarstudenten die een prachtige wereldreis maken, hebben er soms moeite mee dat ze nu geen vaste structuur van buitenaf hebben.
Toch is dit misschien wel een van de belangrijkste winstpunten van een tussenjaar. Omdat er van buitenaf geen structuur wordt aangeboden in de vorm van een lesprogramma of eisen die je werk aan je stelt, moet je je eigen structuur zoeken. Achteraf zeggen veel ‘tussenjaarders’ dat dit juist een van de belangrijkste ‘groei’momenten was.

Zet iets op papier

Nog even een praktisch puntje voor ‘tussenjaarders’. Zet van tevoren eens op papier wat je van plan bent in je tussenjaar. Bedenk daar ook de voor- en nadelen bij. En een puntje voor ouders: Denk daar ook eens over na. Wat denkt u dat uw kind gaat doen in het tussenjaar en welke voor- en nadelen zal hij of zij daarbij zien? Hoe kijkt u daar zelf tegenaan? Niet gek om een soort tussenjaarplan te maken en daar als ouders en ‘tussenjaarders’ eens samen over te praten. Er zijn ook workshops om als ouders en jongeren samen een tussenjaarplan te maken.

Meer over tussenjaar tip 1

Er is nog veel meer te vertellen over ‘tussenjaar’. Natuurlijk zijn er ook scholieren en studenten die vanuit een heel andere motivatie kiezen voor een tussenjaar. En er zijn ontelbare mogelijkheden om een super tussenjaar vorm te geven. De komende weken schrijf ik hierover. Er volgen nog 9 tips.
Zelf een bijdrage leveren? Dat kan natuurlijk altijd. Mail me of reageer via onderstaand blokje.