TussenjaarKenniscentrum

Onafhankelijk en deskundig

Soms kunnen jongeren niet tot een studiekeuze komen omdat ze bang zijn dat ze er dan voor de rest van hun leven aan vast zitten. Maar is dat wel terecht? Tussenjaartip 9 studiekeuze voor het leven? Nee, echt niet!

foto: WUR

Angst om er je hele leven aan vast te zitten

Studiekeuze123 heeft vorig jaar een peiling gehouden onder studiekiezers om een beeld te krijgen van waar ze mee bezig zijn. Een van de zaken waar jongeren mee worstelen is: ‘als ik nu een studie kies, doe ik dat dan voor de rest van mijn leven?’  En dat is natuurlijk een heel lange periode. jJe moet dan ook echt weten dat dit is wat je wérkelijk wilt.

Studiekeuze voor het leven?

De werkelijkheid is anders. Op het eind van de loopbaan doet nog maar een klein gedeelte van de mensen precies dat waar ze voor zijn opgeleid. Banen veranderen snel van inhoud en zullen alleen maar sneller gaan veranderen. Steeds meer mensen veranderen van functie, soms binnen hetzelfde bedrijf. Er zijn talloze opleidingen waarmee je je kunt omscholen of bijscholen en organisaties betalen die vaak ook voor hun werknemers. Ouders weten dat vaak wel. Studiekiezers zijn er zich niet altijd van bewust. Tip: praat eens met uw kind over de ‘omwegen’ die u bewust of onbewust hebt gemaakt in uw loopbaan. En praat vooral ook over de fases waarin u wel móést veranderen. Omdat uw baan verdween of omdat uw baan fundamenteel veranderd was. Vraag uw vrienden dit ook eens te vertellen aan uw kind. Voor jongeren is dat een eyeopener.

Brede opleidingen en minoren

De opleidingen weten dat natuurlijk ook. Zij leiden studenten op tot specialist in hun vakgebied. Maar daarnaast laten ze een student ook kennismaken met vakken die nét een beetje buiten hun vakgebied lijken te liggen. Een deel van de opleiding, je minor, kun je zelfs speciaal hieraan besteden.

Moet je dan helemaal niet naar een beroep kijken?

Op een hbo draait het wat meer om een beroep dan op de universiteit. De voorbeelden en stages op een hbo hebben sterk te maken met de praktijk. Op een universiteit ben je meer met een thema bezig. Een universitair opgeleide wordt vooral opgeleid tot wetenschapper. Hij gaat vooral onderzoek doen. Maar in de praktijk zijn de beroepen die afgestudeerden hebben van de universiteit of het hbo niet eens zo anders. Ook hbo’ers worden steeds breder opgeleid zodat ze in de toekomst meerdere beroepen uit kunnen oefenen. Hbo’ers doen soms onderzoek. Universitair opgeleiden doen soms werk dat formeel op hbo+ niveau ligt.

Meestal niet het beroep maar wel het interessegebied

Doet het er dan helemaal niet toe welke studie je kiest? Natuurlijk wel. Een student moet de opleiding zó interessant vinden dat hij ook echt een paar jaar bezig wil zijn met dit vakgebied. Maar belangrijker nog is dat het vakgebied, het interessegebied, bij je past. Wil je ‘iets met dieren’ doen, dan is dat een passie die waarschijnlijk je leven blijft. Wil je iets met ‘onderwijs’ dan betekent dat niet dat je je hele leven voor de klas staat. Misschien ben je ook een tijd ontwikkelaar van lesmaterialen… of oudervoorlichter.
Kiest een student een interessegebied dat echt zijn passie heeft, dan komt het meestal wel goed. Binnen een opleiding krijgt de student steeds meer ruimte zijn eigen vakkenpakket te kiezen. Na het afstuderen zijn er ook talloze mogelijkheden om te wisselen.

Interessegebieden ontdekken

En weet een studiekiezer echt niet waar zijn passie ligt? Dan is het heel zinvol om tijdens een tussenjaar eens te snuffelen aan verschillende interessegebieden. U kunt als ouder eens in kaart brengen op welke vakgebieden uw familie en vrienden werkzaam zijn. Mag uw kind daar eens een dagje of weekje meedraaien? Ook een ‘baantje‘ kan helpen een gevoel te krijgen bij een bepaald aandachtsgebied.

Wat wil je later worden? Geen handige vraag

Van studenten hoor ik vaak dat hun ouders ze alsmaar bestoken met de vraag:  wat wil je later worden?’ geen handige vraag. Meestal weten studenten pas rond hun afstuderen pas wat hun eerste baan zal zijn. En daarna wisselen ze nog vaak. Tips aan studenten: vraag eens aan je ouders wat ze over tien jaar doen… Waarschijnlijk krijg je als antwoord: ‘Dat weet ik nog niet, dat zie ik dan wel’. Voor jongvolwassenen is dat niet anders…

Meer tussenjaartips

Tussenjaar tip 1: Spring niet in het diepe
Tussenjaar tip 2: Echt wel studeren?
Tussenjaar tip 3: Focus
Tussenjaar tip 4: Meelopen
Tussenjaar tip 5: Iets bijzonders?
Tussenjaar tip 6: Begeleiding nodig?
Tussenjaar tip 7: Chillen
Tussenjaar tip 8: ‘Zomaar’ een baantje?
Tussenjaar tip 9: Studie voor het leven?
Tussenjaar tip 10: Zelfreflectie

Nieuws volgen over studiekeuze, studeren, studiekosten of tussenjaar? Word dan lid van de Facebookgroep ‘ouders en studie’.

Hermien Miltenburg, docent, oudervoorlichter,
auteur van het blog studiekeuzekind.
Moeder van drie kinderen.