Een tussenjaar nemen omdat je rust nodig hebt. Steeds meer jongeren noemen dit als reden. Niet gek, want het gaat niet goed met de mentale gezondheid van studenten.
Voor Harvard is dit de belangrijkste reden om een ‘gap year’ te adviseren voorafgaand aan een studiestart. In artikel Time Out or Burn Out for the Next Generation (scroll een stukje naar beneden om dit te kunnen lezen) leggen deskundigen van Harvard uit waarom zij dit al jaren aanraden. En wat hun ervaringen zijn met studenten die dit advies opvolgden.
Tussenjaar: ook negatieve effecten
Maar een tussenjaar kan ook negatieve effecten hebben op mentale gezondheid. Bijvoorbeeld als een jongere in die periode weinig sociale contacten en activiteiten heeft. Hierbij helpt het ‘Stappenplan naar een waardevol tussenjaar’. Lees hierover ook in gratis e-gids ‘Studiesucces en tussenjaar: kansen en gevaar’.
Onderstaand artikel is geschreven door Nina Pellenkoft. Zij had onverwacht een tussenjaar na afronding van het vwo, omdat ze twijfelde over haar studiekeuze. Na afronding van haar bachelor heeft ze nu bewust gekozen voor een jaar rust.
Het studiekeuze proces heb ik zelf nooit heel goed doorlopen. Ik had sinds 4 vwo al mijn zinnen gezet op geneeskunde studeren, tot ik er in 6 vwo achter kwam dat ik dat helemaal niet wou doen. Toen was ik al best laat met kiezen en heb ik uiteindelijk gekozen voor biologie in Groningen omdat ik dacht ‘ik moet toch iets gaan studeren’.
Samen met een vriendin heb ik daar de introductieweek gelopen en heel veel plezier beleefd, maar ik was toen nog 17 en in die week ging ik me beseffen dat alleen wonen in zo’n grote stad ver weg van huis me helemaal niks leek. Sterker nog, de gedachte maakte me erg ongelukkig. De meeste mensen waar ik toen mee heb gesproken en over dit probleem vertelden zeiden; ‘maar probeer het anders gewoon, je kan altijd stoppen en naar huis gaan’.
Sterke studiestart na mijn tussenjaar
Uiteindelijk heb ik voor mezelf de knoop doorgehakt en ben ik niet gaan studeren. Ik ben ontzettend blij dat ik toen naar mijn onderbuikgevoel heb geluisterd. Ik heb echt dat jaar nodig gehad om zelfstandiger, volwassener en ook vooral ouder te worden. Ik heb vooral gewerkt, mijn rijbewijs gehaald, me verdiept in mijn studiekeuze en vooral heel veel mijn vrienden gezien want die woonden toen ook allemaal nog gewoon thuis, en dus in de buurt.
Ik heb niet gereisd; ik vond het al eng om in Groningen te gaan studeren, laat staan om in mijn eentje een half jaar naar Azië te gaan. Ook hierbij heb ik naar mijn eigen gevoel geluisterd en ben ik blij geweest met de beslissing om niet te gaan reizen. Het heeft bij mij enorm bijgedragen aan een sterke studiestart die ik aan het einde van mijn tussenjaar kon maken.
Tussenjaar vanwege behoefte aan rust
Nu, 4 jaar later, heb ik mijn biologie bachelor in Nijmegen afgerond en heb ik weer besloten een tussenjaar te nemen. Deze keer was de keuze wel al bijna een jaar van tevoren genomen. Het kwam eigenlijk weer een beetje op hetzelfde neer, ik was me aan het bedenken welke master in wou gaan doen want het is vanzelfsprekend dat je meteen doorgaat.
Maar toen ik goed ging nadenken besefte me ik dat ik veel meer behoefte had aan een jaartje rust dan meteen verder gaan met studeren. Hoe leuk ik mijn studie ook vind, ik was vaak gestresst, moe en gespannen door alle deadlines en toetsen. Dit in combinatie met het feit dat ik van mensen hoorde dat een master een hogere studielast heeft, maakte dat ik enorm ging twijfelen of het voor mij wel de juiste keuze was om meteen door te gaan.
Ik denk doordat ik al een tussenjaar heb gehad de keuze nu iets makkelijker was om te maken, en ik weet zeker dat het me weer enorm gaat helpen bij een sterke start van mijn master. Wat ik nu doe is even op adem komen, en de tijd nemen om terug te blikken op de afgelopen 4 jaar van mijn bachelor. Sinds mijn tussenjaar is begonnen merk ik echt enorm dat ik veel meer energie heb, en veel vaker een beter humeur door de afwezigheid van stress. Verder heb ik verschillende baantjes en probeer ik wel in contact te blijven staan met biologie en de universiteit via werk. Ik heb ook dit jaar geen reisplannen.
Fijn tussenjaar zonder reizen
Mensen denken vaak dat je in een tussenjaar moet reizen, maar ik voel zelf niet de behoefte om te gaan reizen, dus waarom zou ik dat dan wel gaan doen? Ik ga liever een paar keer korter op vakantie. Ik vond het nu wel lastig aan mijn tussenjaar dat al mijn vriendinnen wel nog studeren, en het daar dan vaak ook erg druk mee hebben. Mijn avonden heb ik vrij en plan ik graag in, maar dat hebben zij bijvoorbeeld niet omdat ze op tijd naar bed moeten. Hierdoor heb ik me wel wat eenzaam gevoeld, maar het is voor mij ook een mooi moment om juist die rust te pakken die ik nodig heb.
Tussenjaartip: bedenk wat je gaat doen
Voor jongeren die ook een tussenjaar overwegen: ik zeg, vooral doen. Ik zie eigenlijk geen nadelen aan een tussenjaar. Mijn tip is wel om van tevoren te bedenken wat je gaat doen in je tussenjaar, anders kan het wel erg saai worden en heb je de kans om in een tussenjaardip te komen. Maar luister vooral naar je eigen gevoel en neem vanuit daar de beslissing over een tussenjaar.